Zadanie 31.
Ketony, których cząsteczki zawierają grupę hydroksylową –OH przy atomie węgla połączonym z atomem węgla grupy karbonylowej (α-hydroksyketony), w wodnym roztworze odczynie zasadowym ulegają izomeryzacji. Tę przemianę ilustruje poniższy schemat.
D-tagatoza jest monosacharydem o wzorze
Zadanie 31.1. (0–1)
Wybierz jedną parę odczynników, które umożliwią odróżnienie D-glukozy od D-tagatozy. Uzupełnij schemat doświadczenia – podkreśl wzory wybranych odczynników.
Odpowiedź
Schemat punktowania
1 p. – za uzupełnienie schematu doświadczenia – poprawny wybór i zaznaczenie wzorów odczynników
0 p. – za odpowiedź niepoprawną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Br2 (aq) i KHCO3 (aq)
Zadanie 31.2. (0–1)
Opisz możliwe do zaobserwowania różnice w przebiegu doświadczenia dla obu monosacharydów – uzupełnij tabelę.
| Numer probówki | Opis zawartości probówki przed wprowadzeniem roztworu monosacharydu | Opis zawartości probówki po wprowadzeniu roztworu monosacharydu |
| I | ||
| II |
Odpowiedź
Schemat punktowania
1 p. – za poprawny opis możliwych do zaobserwowania różnic w przebiegu doświadczenia dla obu monosacharydów – przy poprawnym wyborze i zaznaczeniu odczynników w zadaniu 31.1.
0 p. – za błędny lub niepełny opis zmian, lub błędny wybór, lub brak zaznaczenia odczynników w zadaniu 31.1. albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| Numer probówki | Opis zawartości probówki przed wprowadzeniem roztworu monosacharydu | Opis zawartości probówki po wprowadzeniu roztworu monosacharydu |
| I | żółty lub pomarańczowy lub czerwony lub brunatny roztwór | bezbarwny roztwór lub roztwór odbarwia się (i wydziela się bezbarwny gaz) |
| II | żółty lub pomarańczowy lub czerwony lub brunatny roztwór | żółty lub pomarańczowy lub czerwony lub brunatny roztwór |
Zadanie 31.3. (0–1)
Wskaż różnicę w budowie cząsteczek D-glukozy i D-tagatozy umożliwiającą odróżnienie ich zaproponowaną metodą.
Odpowiedź
Schemat punktowania
1 p. – za poprawny opis różnicy w budowie cząsteczek odwołujący się do obu monosacharydów przy poprawnym wyborze i zaznaczeniu odczynników w zadaniu
0 p. – za błędny lub niepełny opis, lub błędny wybór, lub brak zaznaczenia odczynników w zadaniu 31.1. albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Glukoza jest aldozą, a tagatoza jest ketozą.
lub
W cząsteczce glukozy występuje grupa aldehydowa, a w cząsteczce tagatozy – ketonowa.
lub
Cząsteczki glukozy zawierają grupę aldehydową, a tagatozy – nie.