Zadanie 2.
Podczas fazy fotosyntezy zależnej od światła ATP powstaje na drodze fosforylacji.
Na schemacie A przedstawiono fosforylację, której towarzyszy cykliczny transport elektronów, a na schemacie B – fosforylację, której towarzyszy niecykliczny transport elektronów.
Zadanie 2.1. (0–2)
Na podstawie schematów uzupełnij tabelę, w której porównasz oba typy fosforylacji i transportu elektronów zachodzące podczas fotosyntezy.
| Proces na schemacie A | Proces na schemacie B | |
| Fotosystemy, które uczestniczą w tych procesach | ||
| Fotoliza wody (zachodzi / nie zachodzi) | ||
| Wszystkie produkty |
Odpowiedź
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne wypełnienie trzech wierszy tabeli.
1 p. – za poprawne wypełnienie dwóch wierszy tabeli.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
| Proces na schemacie A | Proces na schemacie B | |
| Fotosystemy, które uczestniczą w tych procesach | PS I / I | PS I i PS II / I i II |
| Fotoliza wody (zachodzi / nie zachodzi) | nie zachodzi / nie | zachodzi / tak |
| Wszystkie produkty | ATP | ATP, NADPH + H+, O2 |
Uwagi:
Uznaje się zapisy „NADPH”, „NADPH2” lub „NADPH, H+” zamiast „NADPH + H+” oraz „½ O2” zamiast „O2”.
Uznaje się cyfry arabskie w oznaczeniach fotosystemów oraz oznaczenia P700 i P680 zamiast, odpowiednio, PS I i PS II.
Nie uznaje się określenia „siła asymilacyjna” zamiast: „ATP i NADPH + H+”.
Zadanie 2.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego do zajścia fotosyntezy konieczny jest niecykliczny transport elektronów, a niewystarczający jest sam transport cykliczny. W odpowiedzi uwzględnij produkty fazy zależnej od światła i ich znaczenie w procesie fotosyntezy.
Odpowiedź
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, odnoszące się do powstawania podczas fosforylacji niecyklicznej NADPH + H+ (zredukowanego przenośnika wodoru) i jego roli w cyklu Calvina.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- W transporcie cyklicznym nie powstaje NADPH + H+, który jest niezbędny do redukcji węgla (CO2) w cyklu Calvina.
- Tylko podczas fosforylacji niecyklicznej powstaje zredukowany NADP, który jest niezbędny w fazie niezależnej od światła do wytworzenia PGAl z PGA.
- Tylko podczas fosforylacji niecyklicznej powstaje pełna siła asymilacyjna, czyli ATP i NADPH + H+, które są niezbędne do (etapu) redukcji w cyklu Calvina.
Uwaga:
Nie uznaje się określenia, że NADPH + H+ jest niezbędny w procesie regeneracji w cyklu Calvina, np. „ATP i NADPH + H+ biorą udział w redukcji i regeneracji w cyklu Calvina”.
Zadanie 2.3. (0–1)
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące fazy fotosyntezy zależnej od światła są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
| 1. | Przenośniki elektronów występują w stromie chloroplastu, natomiast barwniki tworzące fotosystemy – w tylakoidach gran. | P | F |
| 2. | W centrum reakcji fotosystemów znajdują się cząsteczki chlorofilu, z których są wybijane elektrony. | P | F |
| 3. | W tylakoidy gran wbudowana jest syntaza ATP, która przenosi protony do wnętrza tylakoidu. | P | F |
Odpowiedź
Schemat punktowania
1 p. – za poprawną ocenę wszystkich trzech stwierdzeń.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – F, 2. – P, 3. – F