Zadanie 13. (0–2)
Podwyższenie temperatury krwi dopływającej do ośrodka termoregulacji w podwzgórzu skutkuje uruchomieniem mechanizmów zwiększających utratę ciepła z organizmu człowieka, m.in. przez pogłębienie i przyśpieszenie oddechów oraz zwiększenie pojemności minutowej serca, a więc skróceniem czasu, w którym serce przepompowuje całą objętość krwi znajdującą się w układzie krwionośnym.
Wykaż związek między zwiększoną utratą ciepła z organizmu człowieka przez układ oddechowy
- a zwiększeniem pojemności minutowej serca: (…)
- a pogłębieniem i przyśpieszeniem oddechów: (…)
Odpowiedź
Schemat punktowania
2 p. – za wykazanie, że utrata ciepła przez układ oddechowy wynika: (1) ze zwiększonego dostarczania ciepła do płuc przez krew oraz (2) ze zwiększonego oddawania ciepła z wydychanym powietrzem lub z większą objętością powietrza przepływającego przez układ oddechowy.
1 p. – za poprawne wykazanie tylko jednego związku.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- zwiększenie pojemności minutowej serca:
zwiększony przepływ krwi przez płuca powoduje, że dostarcza ona więcej ciepła
do płuc.
krew jest nośnikiem ciepła z tkanek organizmu do płuc. Intensywniejsze krążenie przyśpiesza ten transport. - pogłębienie i przyspieszenie oddechów:
z powietrzem wydychanym z płuc jest oddawane więcej ciepła (głównie dzięki
parowaniu).
zwiększona wymiana powietrza w płucach zwiększa odbieranie przez powietrze ciepła z krwi.
im intensywniejsza wentylacja, tym więcej ciepła jest oddawane przez układ
oddechowy.
Uwagi:
Nie uznaje się odpowiedzi nieodnoszących się do utraty ciepła, np. uwzględniających pobieranie większej ilości zimnego powietrza: „Dzieje się tak, ponieważ wdychamy chłodne powietrze, które pozwala nam chłodzić organizm od środka”.
Nie uznaje się odpowiedzi nieodnoszących się do układu oddechowego, np. mówiących o utracie ciepła przez skórę.