Zadanie 6. (2 pkt)
Skurcz mięśnia szkieletowego jest procesem aktywnym i wymaga nakładu energii, której bezpośrednim źródłem jest ATP. Zapas ATP w wypoczętym mięśniu wystarcza na ok. 1–2 s, dlatego ten związek musi być stale odnawiany. Zmęczenie mięśni, poza subiektywnym odczuciem, przejawia się spadkiem szybkości i siły ich skurczu. Mechanizm zmęczenia mięśni nie został w pełni wyjaśniony, ale decydującą rolę wydają się odgrywać dwa czynniki: kumulacja protonów (spadek pH) w sarkoplazmie włókien mięśniowych oraz spadek zawartości ATP na skutek znacznej przewagi jego zużycia nad produkcją.
Na podstawie: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, pod red. W.Z. Traczyka i A. Trzebskiego, Warszawa 2001.
a) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące procesów zachodzących podczas skurczu mięśnia szkieletowego są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
| 1. | Grupy fosforanowej niezbędnej do odtworzenia ATP we włóknie mięśniowym pracującego mięśnia może dostarczyć bezpośrednio fosfokreatyna. | P. | F. |
| 2. | ATP we włóknach mięśnia szkieletowego jest odtwarzany wyłącznie w procesie glikolizy. | P. | F. |
| 3. | ATP we włóknach mięśnia szkieletowego jest odtwarzany m.in. przez fosforylację oksydacyjną. | P. | F. |
Odpowiedź
Schemat oceniania
1 p. – za poprawna ocenę wszystkich trzech informacji.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
1. – P, 2. – F, 3. – P.
b) Podaj przyczynę spadku pH (kumulacji protonów) w sarkoplazmie włókien mięśnia szkieletowego.
Odpowiedź
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie przyczyny spadku pH, którym jest nagromadzenie się kwasu mlekowego.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Nagromadzenie się kwasu mlekowego.
- Podwyższenie stężenia mleczanu.
- Fermentacja mleczanowa.
Uwaga:
Nie uznaje się odpowiedzi zbyt ogólnych, uwzględniających tylko oddychanie beztlenowe lub fermentację.